5. Esir Gök-Türklerin Sarı Irmağın Güneyinde Yerleştirilmeleri
Çin sarayında imparator T'ai-tsung nezaretinde yapılan uzun müzakereler neticesinde
Wen Yen-po'nun teklifi uygun bulunmuştu.
Onun hazırladığı plana göre sayıları yüz bin olduğu bildirilen
teslim olmuş Gök-Türk kütlesi Çin'de yerleştirilmeye başlandı.
Shuo-fang toprakları bu iş için seçildi. Doğu sınırı You-chou [43] oldu.
Batıdaki son noktaları ise Ling-chou [44] idi. T'u-li Kagan'ın,
Doğu Gök-Türk Devleti yıkılmadan önce idare ettiği topraklar, Shun [45],
You [46], Hua [47] ve Ch'ang [48] gibi dört askeri garnizonluğa bölündü.
Bu yeni garnizonlarda askeri valilikler kuruldu.
İl Kagan'ın idare ettiği topraklar önce ikiye ayrıldı. Bu topraklar
Çin Seddinnin kuzeyi ile Gobi Çölü arasındaki geniş sahayı kaplamakta idi.
Doğudakine T'ing-hsiang askeri valiliği,
batıdakine ise Yün-chung askeri valiliği adı verildi.
Her iki garnizonluk kendi içinde üç bölgeye bölündü.
Dolayısıyla altı askeri garnizonluk daha ortaya çıkmış oluyordu.
Bu arada başkent Ch'ang-an'a gelen Gök-Türk kabile reislerinin
hepsine Chung-lang (dördüncü derece ikinci sınıf)
generalliği ve benzeri unvanlar sunularak taltif edildiler.
İmparator sarayda kendilerine görevler verdi.
Çin başkentine bu sıralarda çok sayıda Türk ailesi gitmiş
ve orada ikamet eden Türklerin sayısı on bini bulmuştu. Fakat,
söz konusu ailelerin T'ang başkentine gidiş sebepleri
Türk kabile reislerinin Çin sarayında vazife almaları idi.
Aileleri onların peşlerinden gidip, Ch'ang-an'da [49] yaşamaya başlamışlardı.
Kaynakça
Gök-Türkler I-II-III, 2 cilt bir arada 2. Baskı, sf: 241, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2014,
Prof. Dr. Ahmet Taşağıl