V. GÖK-TÜRK DEVLETİ'NİN İKİYE AYRILMASI VE DOĞU GÖK-TÜRK DEVLETİ
1- Işbara Kagan Devri (582-587)
Işbara [190], bir sürü hadiseden sonra kagan seçilebilmiş,
ancak adı gibi çok cesur ve bilge bir şahsiyete sahip olduğu için,
devlete bağlı bütün boyların kalbini kazanmıştı [191].
Bununla birlikte Türk olmayan diğer doğu ve kuzey doğudaki
Moğol kabileleri de ona itaat etti.
Özellikle P'an-de adlı bir tudun ile onları idare ediyordu.
Shih-wei kabilesi ise üç tudun ile idare olunuyordu.
Işbara, Çin ile ilişkilere de başlamıştı. 581 kısmında elçi göndererek,
Sui hanedanına hediye sundu [192]. Bir ay önce
Çin'e elçi gönderen A-po'ya karşı nazire olması için yollanmış olması muhtemeldir.
Aslen Chou ailesinden gelen prenses Ch'ien-chin,
Çin'de kendi hanedanının yıkılmasından derin üzüntü duyuyordu.
Bu yüzden gece-gündüz ağlayarak Işbara'yı etkilemeye
ailesinin intikamını vezirine (başbakan-en yüksek devlet adamı)
kendisinin yıkılan Chou hanedanıyla akraba olduğunu,
şimdi Sui devletinin onların yerini aldığını,
bu durumda karısının yüzüne bakamadığını ''söyleyerek,
bir şeyler yapması gerektiğini'' diyordu.
Mukan Kagan zamanında prenses A-shih-na'nın gelin olarak gönderilişinden sonra
Ch'ang-an'da kalan ve rahat bir şekilde yaşayan Gök-Türklerin geri gönderilmesi de
Işbara'yı kızdıran bir başka sebep idi [193].
Kaynakça
Gök-Türkler I-II-III, 1 cilt bir arada 2. Baskı, sf: 44, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2014,
Prof. Dr. Ahmet Taşağıl