3- Tonyukuk'un Çin'den Kaçıp Kutlug'a Katılması
Bu arada Ch'an-yü askeri valiliğinde teslim olan boyları teftiş etmekle vazifeli
(Çinliler adına) A-shih-te Yüan-chen [41],
vali yardımcısı Wang Pen-li tarafından tutuklanmıştı.
Sonra Kutlug Çin'e yağma için akın yaptığı esnada A-shih-te Yüan-chen,
suçunun affedilmesini ve eski vazifesine iadesini rica etti.
Müsaade edilince hapisten kurtulan Tonyukuk boyunun bulunduğu yere gitti.
Akabinde Kutlug'un yanına sığındı.
Tonyukuk zeki oluşu, planlamacı kişiliği ve askeri işlerdeki bilgisinden dolayı
Kutlug tarafından Apa Tarkan (A-po Tarkan) tayin edildi.
Böylece askeri işlerin ve atların idaresi işi
tamamen onun uhdesine verilmiş bulunuyordu.
Zaten Kutlug onu yanına alınca kaynakların ifadesine göre çok sevinmişti.
Daha önceki ilk iki bağımsızlık teşebbüsünün yanında da
A-shih-te ailesinden liderler vardı.
Bu liderler genellikle bilgilerinin derinliğinden dolayı bir danışman gibi çalışmışlardı.
İşte, bu sebepten ötürü daha önceki hadiseleri yakından takip eden Kutlug,
aynı aileden gelen Tonyukuk'u kendine yardımcı seçmişti.
Tonyukuk'un yeni kurulan devlete katılmasındaki büyük tesir
daha sonra gelişecek olaylarda görülecektir [42].
Kaynakça
Gök-Türkler I-II-III, 3 cilt bir arada 2. Baskı, sf: 335, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2014,
Prof. Dr. Ahmet Taşağıl